Dearvvašvuohtafuolahusa fállan bálvalusat galget leat buorrešlájagat, dorvvolaččat ja áššáigullevaččat ollašuhttojuvvon. Dus lea vuoigatvuohta buori dearvvašvuohta- ja buohccedikšumii sihke dasa gullevaš meannudeapmái. Buorre šládja ja meannudeapmi lea ovdamearkka dihte dikšuma šládja, buohccedorvvolašvuohta, ovttaveardásašvuohta ja bargiid ámmátdáidu ja máhttu.

Buorrešlájat dearvvašvuohtabálvalussii leat mihtilmasat čuovvovaš iešvuogit:

  • Áššehasguovdasašvuohta: buohccin don gudnejahttojuvvot ja du iešmearridanvuoigatvuohta lea vuolggasadji bálvalusa ollašuhttimis.
  • Bálvalusaid oažžašuvvan ja olahahttivuohta: oaččut bálvalusaid govttolaš áiggis dásseárvosaččat orrunbáikkis, sosioekonomalaš sajádagas, sohkabealis dehe etnihkalaš dagaldagain fuolakeahttá.
  • Vuoiggalašvuohta: áššehasat, geat leat seammalágán dilis, ožžot ovttalágán dikšuma dehe bálvalusa. Hohpolaš dikšun galgá addojuvvot buohkaide almmá dárbbašmeahttun ájahallama haga.
  • Válljenfriddjavuohta: sáhtát válljet iežat dikšunbáikki ja ámmátolbmo gii dikšu du dearvvašvuođa.
  • Buohccedorvvolašvuohta: dikšun, dálkkasdikšun ja apparáhtat leat dorvvolaččat. Dearvvašvuohtafuolahusa ámmátolbmo máhttu lea alladásat ja su ámmátlaš máhttui gullá ieš doaimmas dárbbašlaš máhttu, dego olbmo deaivvadeami dáidu.
  • Váikkuhanvuohta: Sosiála- ja dearvvašvuohtabálvalusat, maid geavahat, leat váikkuheaddjit ja dat lasihit du buorredili ja dearvvašvuođa nu olu go vejolaš.

Dieđát, ahte oaččut buorrešlájat dikšuma, go du dikšun vuođđuduvvá buoremus vejolaš dihtui, mii lea anus, dehe dieđalaš duođaštussii, ja dat buvttada dutnje lasi dearvvašvuođa ja buorredili. Dárbbašuvvojit maid buorrin muosáhuvvon dikšungeavadat.

Juohke dearvvašvuohtastašuvdna ja buohcceviessu ferte ráhkadit plána šládjahálddašeamis ja buohccedorvvolašvuođa ollašuhttimis. Dikšunbáikkiin sáhttá maid leat anus šládjavuogádat. Dearvvašvuohtafuolahusa doaibmaovttadat galgá sihkkarastit maid eará bálvalanbuvttadeddjiin iežas háhkan bálvalusaid šlája ja buohccedorvvolašvuođa.

Álbmotlaš šládjaregistarat Suomas

Álbmotlaš šládjaregistaraide čoggojuvvo diehtu addojuvvon dikšumiin ja daid váikkuhusain. Maiddái buhcciin alddineaset sáhttá čoggojuvvot diehtu dikšuma váikkuhusain. Šládjaregistaraid dieđuiguin ávkkástallan dáhpáhuvvá álohii anonymalaččat, eaige bohtosiin sáhte goassige identifiserejuvvot ovttaskas buhcciid dieđut. Dikšundieđuid čoaggimis ja gieđahallamis čuvvojuvvo gustojeaddji diehtosuodjeláhkaásaheapmi.

Mađi buorebut šládjaregisttar gokčá ovttaskas dávda- dehe buohccejoavkku dikšuma, de dađi luohttehahttibut leat registaris boahtán statistihkalaš bohtosat dikšuma šlájas ja váikkuhanvuođas, mii addojuvvo Suomas. Álbmotlaš šládjaregistarat ráhkadit divrras álbmotlaš diehtovuorkká, mii dahká vejolažžan dikšuma gárgeheami, dutkamuša ja bálvalanvuogádaga čuovvuma.

Boahtteáiggis buohccit ožžot šládjaregistariin dieđu iežaset dikšuma mearrádusdahkama ja válljemiid doarjjan. Šládjaregistariid mielde buohcci oažžun dearvvašvuohtaávki sáhttá lasihuvvot nu ahte

  •  dahkkojuvvo njuovžileabbon buhcciid dikšunbálggis
  • veardiduvvojit ja gárgehuvvojit dikšungeavadat
  • dutkpjuvvojit sierra dikšumiid váikkuhanvuohta ja dorvvolašvuohta
  • muitaluvvo dikšunbohtosiin rabas vugiin buhcciide ja eará riikkavuložiidda
  • stivrejuvvo bálvalanvuogádaga ja bálvalusaid buvttadus buorrešlájat ja váikkuheaddji dikšuma guvlui.